• Blog

Tarihteki En Büyük Tercüme Hataları

İso Akar

12 Mar 2022

Küreselleşmeye bağlı olarak günümüz dünyasında dil engelinin kalktığı düşüncesi yaygındır. Ancak yapılan bazı tercüme hizmetlerinde öyle hatalar ortaya çıkıyor ki… Bu hatalar bazen büyük krizlere neden olurken bazen de kişileri komik bir duruma sokabiliyor. Bu yüzden tercüme hizmetiyle birlikte yerelleştirme hizmetinden de yararlanarak konuşmalarınızın, metinlerinizin hedef kitleye uygun olmasını ve yanlış anlaşılmaların engellenmesini sağlayabilirsiniz. 

İşte unutulmayan tarihi tercüme hataları;

Mars’ta Yaşam

Giovanni Virginio Schiaparelli, 1877 yılında Mars’ın haritasını çıkarmaya karar vermiş ve bu da bilim kurgu külliyatının gelişmesine neden olmuştur. Schiaparelli, koyu ve açık bölgeleri ‘’ denizler ‘’ ve ‘’ kıtalar ‘’nitelendirmiş ve dar boğazları da İtalyanca ‘’ canali ‘’ olarak ifade etmiştir. Ne yazık ki ‘’ canali ‘’ kanallar olarak tercüme edilmiş ve bu da Mars’ta kanallar inşa eden zeki canlıların olduğu teorisinin oluşmasına neden olmuştur. 

Mars’ta gerçekten kanallar olduğuna kanaat getiren Lowell, yüzlerce kanal bulmuştur. Bu varsayım Mars’ta zeki varlıkların bulunduğu varsayımı güçlendirmiştir. Lowell’in ardından başka bir yazar da zeki Marslıları anlatan bir kitap yazdı. Aslında bu yanlış tercüme, bilim kurguda yeni bir kategoriyi doğurdu. Günümüzde tercüme hatası ve hayal ürünü olan kanalların Mars’ta olmadığı biliniyor.

Doğru ve hatasız tercüme hizmetlerinin ne kadar önemli olduğunu görebilirsiniz. İster hukuki, ister tıbbi, isterseniz de teknik tercümeye ihtiyacınız olsun mutlaka profesyonel destek alarak basit hatalardan kaçınabilirsiniz.

Sizi Gömeceğiz!

1956 yılında yapılan bir tercüme hatası, Soğuk Savaş ortamının daha da gerilmesine sebep olmuştur. Sovyetler Birliği lideri Nikita Kruşçev’in Batılı diplomatlara yönelik yemekteki konuşmasında bir cümlesi ‘’ sizi gömeceğiz ‘’ olarak tercüme edilmiştir. Tabi, bu sözler dergi ve gazetelere manşet olarak yansıdı ve Batı ile Sovyetler Birliği ilişkilerinin soğumasına yol açmıştır.

Aslında Kruşçev’in demek istediği; ‘’ Hoşunuza gitsin ya da gitmesin, tarih bizim yanımızda. Sizin altınızı oyacağız. ‘’ Burada da Karl Marx’ın ‘’ burjuvazinin kendi mezar kazıcılarını yarattığı ‘’ sözüne atıf yapmıştır.

Uzak Görüşlü Çinliler

ABD başkanı Richard Nixon’un Çin ziyareti sırasında yaşananlar yanlış tercümeden ziyada daha çok yanlış anlamadan kaynaklanmıştı. Çin lideri Çu En – Lay’ın Fransız Devrimi hakkında ‘’ yorum yapmak için daha erken ‘’ dediği söyleniyordu. Bu sözler, Çin felsefesinin derinliğini ifade ediyordu. Oysa Çu En – Lay, bu sözleri 1968’deki Fransız hareketleri için dile getirmiştir.

Nixon’un tercümanlığı yapan diplomat, emekli olduğunda şu sözleri dile getirmiştir; ‘’ İşe yarayan bir yanlış anlama olduğu için kimse düzeltme ihtiyacı duymadı. Çinli devlet adamlarının uzak görüşlü olduklarına, Batılı meslektaşlardan daha uzun vadeli düşündüklerine dair bir yargı vardır. İnsanlar böyle bir şey duymak ve inanmak istediği için o yanlış anlama o şekilde kaldı. ‘’

Polonya’yı Arzulamak

Eski ABD başkanı Jimmy Carter, konuşmalarında kitlelerinin dikkatini nasıl çekeceğini çok iyi biliyordu. 1977 yılında Polonya ziyaretinde bu ülkeye dair cinsel arzular beslediğini ifade etmiştir. En azından tercümanı bu şekilde dile getirmişti. Daha sonradan anlaşıldı ki aslında başkan halkın geleceğe dair arzularını anlamak istediğini dile getirmiş.

Başkan o akşamki yemekte aynı tercümanı görevlendirmemiştir. Başkanın yeni tercümesi için onun İngilizcesini anlayamadığı için çeviri yapamamıştır. Carter’in bu hali, dünya çapında alay konusu olmuştur.